آیا تا به حال احساس کرده‌اید که کمرتان سنگین‌تر از همیشه شده و یک درد عجیب و آزاردهنده شما را همراهی می‌کند؟ شاید این درد فقط یک ناراحتی گذرا باشد، اما اگر با علائمی چون بی‌حسی یا ضعف عضلانی روبه‌رو شده‌اید، ممکن است نشانه‌ای از فتق دیسک کمر باشد.
فتق دیسک یکی از شایع‌ترین مشکلات ستون فقرات است که می‌تواند کیفیت زندگی شما را تحت تأثیر قرار دهد. اما نگران نباشید! در این مقاله از فارس فیزیو قرار است علائم، دلایل و پیامدهای فتق دیسک کمر را بررسی کنیم و راهکارهایی برای شناسایی آن ارائه دهیم.
فتق دیسک کمر چیست؟
ستون فقرات شما مثل یک زنجیره از مهره‌هایی است که توسط بالشتک‌هایی نرم به نام دیسک از هم جدا شده‌اند. این دیسک‌ها وظیفه دارند که فشار و ضربات وارده به ستون فقرات را جذب کرده و حرکت آسان مهره‌ها را ممکن کنند. حالا تصور کنید یکی از این دیسک‌ها دچار پارگی یا برآمدگی شود و هسته ژلاتینی داخل آن به بیرون نشت کند. این همان فتق دیسک کمر است!
این وضعیت می‌تواند باعث فشار بر اعصاب نزدیک به دیسک شده و درد، بی‌حسی و مشکلات حرکتی را به همراه داشته باشد. فتق دیسک کمر معمولاً در نواحی پایینی ستون فقرات رخ می‌دهد و بیشتر در اثر افزایش سن، حرکات نادرست یا بلند کردن اجسام سنگین به وجود می‌آید.
بارزترین علائم فتق دیسک کمر
فتق دیسک کمر می‌تواند به طرق مختلفی خود را نشان دهد و علائم آن به شدت و محل آسیب بستگی دارد. در ادامه، هفت علامت بارز این مشکل را با هم بررسی می‌کنیم.
۱. درد و بی‌حسی در یک طرف بدن
درد و بی‌حسی در یک طرف بدن یکی از رایج‌ترین علائم فتق دیسک کمر است که به دلیل فشار دیسک فتق‌شده بر اعصاب نخاعی رخ می‌دهد. این درد معمولاً به یک سمت بدن محدود می‌شود و در نواحی کمر، باسن یا پاها احساس می‌شود. ممکن است این درد به شکل تیرکشیدن، سوزش یا ضربه‌ای شدید تجربه شود و با تغییر وضعیت بدن یا حرکت به شدت بدتر شود.
در برخی مواقع، بی‌حسی در ناحیه‌ای که درد احساس می‌شود، ظاهر می‌شود. این بی‌حسی به حدی می‌تواند باشد که فرد حتی احساس لمس یا فشار در آن ناحیه را از دست بدهد. این علائم معمولاً به دلیل اختلال در سیگنال‌های عصبی به وجود می‌آید که به علت فشار روی عصب‌های مجاور دیسک آسیب‌دیده است.
۲. دردی که به بازوها یا پاها کشیده می‌شود
یکی از ویژگی‌های متمایز فتق دیسک کمر، انتشار درد از کمر به بازوها یا پاها است. این نوع درد که به آن درد رادیکولار گفته می‌شود، به دلیل فشار روی عصب‌ها در ناحیه کمر اتفاق می‌افتد. زمانی که دیسک آسیب‌دیده فشار زیادی به عصب‌های اطراف وارد می‌آورد، درد می‌تواند از کمر شروع شده و به نواحی دیگر مانند باسن، ران، ساق پا یا حتی انگشتان پا انتشار پیدا کند.
این نوع درد اغلب به صورت تیرکشیده، سوزش یا شوک الکتریکی حس می‌شود که می‌تواند به شدت آزاردهنده باشد. به علاوه، در برخی موارد، فرد ممکن است در ناحیه‌ای که درد منتشر می‌شود، ضعف عضلانی یا دشواری در حرکت داشته باشد. در صورتی که چنین علائمی را تجربه کنید، ضروری است که به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب انجام شود.
۳. دردی که در شب یا با حرکات خاص بدتر می‌شود
درد ناشی از فتق دیسک کمر می‌تواند در شب‌ها یا هنگام انجام حرکات خاصی مانند نشستن طولانی‌مدت، خم شدن یا بلند کردن اجسام سنگین تشدید شود. در این مواقع، فشار وارد شده به دیسک آسیب‌دیده و اعصاب مجاور می‌تواند باعث ایجاد درد شدیدتر شود. وقتی فرد دراز کشیده و دیسک بیشتر فشرده می‌شود، ممکن است درد به اوج خود برسد.
این نوع درد به قدری شدید می‌تواند باشد که خواب شبانه فرد را مختل کند و او را در طول شب بیدار نگه دارد. به همین دلیل، بسیاری از افراد مبتلا به فتق دیسک کمر در شب‌ها احساس ناراحتی بیشتری دارند. اگر این وضعیت به طور مکرر اتفاق بیفتد، ممکن است منجر به مشکلات خواب و احساس خستگی در طول روز شود که کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
۴. دردی که بعد از ایستادن یا نشستن بدتر می‌شود
یکی دیگر از علائم بارز فتق دیسک کمر، درد شدیدی است که پس از ایستادن یا نشستن طولانی‌مدت تشدید می‌شود. این درد می‌تواند به دلیل فشاری باشد که وزن بدن روی دیسک آسیب‌دیده وارد می‌آورد. وقتی مدت زیادی در یک وضعیت ثابت بمانید، مانند نشستن پشت میز یا ایستادن برای مدت طولانی، دیسک کمر بیشتر فشرده شده و باعث تحریک اعصاب می‌شود که نتیجه آن افزایش درد است.
این نوع درد می‌تواند به قدری طاقت‌فرسا باشد که فرد را مجبور به تغییر مداوم وضعیت بدن خود کند. به علاوه، در برخی مواقع، تغییر موقعیت به‌طور موقت درد را تسکین می‌دهد، اما به محض بازگشت به وضعیت قبلی، درد دوباره باز می‌گردد. مدیریت این درد با رعایت وضعیت صحیح بدن هنگام نشستن و ایستادن می‌تواند کمک‌کننده باشد.
۵. درد هنگام راه رفتن در مسافت‌های کوتاه
درد در ناحیه کمر یا پا که هنگام راه رفتن در مسافت‌های کوتاه به شدت بدتر می‌شود، یکی دیگر از علائم فتق دیسک کمر است. این درد معمولاً به دلیل فشار بر اعصاب سیاتیک و کاهش خون‌رسانی به عضلات کمر و پاها رخ می‌دهد. این وضعیت باعث می‌شود که فرد نتواند مسافت‌های کوتاه را بدون احساس درد یا ناراحتی طی کند.
در برخی موارد، این درد به قدری شدید است که فرد مجبور می‌شود بعد از طی مسافتی کوتاه، متوقف شده و استراحت کند. حتی ممکن است هنگام راه رفتن، احساس سوزش یا تیرکشیدن در پاها احساس شود. اگر این نوع درد را تجربه می‌کنید، مراجعه به پزشک برای تشخیص دقیق و درمان مناسب بسیار مهم است.
۶. ضعف عضلانی غیر قابل توضیح
یکی از علائم نگران‌کننده فتق دیسک کمر، ضعف عضلانی غیر قابل توضیح است که می‌تواند در نواحی مختلف بدن به ویژه در پاها یا دست‌ها رخ دهد. این ضعف عضلانی ممکن است به دلیل فشار مستقیم دیسک بر عصب‌هایی باشد که وظیفه کنترل عضلات را بر عهده دارند. این نوع ضعف به طور ناگهانی رخ می‌دهد و ممکن است فرد را از انجام فعالیت‌های روزمره خود بازدارد.
در موارد شدیدتر، ضعف عضلانی می‌تواند به کاهش توانایی در ایستادن، راه رفتن یا حتی بلند کردن اشیاء منجر شود. در این شرایط، مراجعه فوری به پزشک برای انجام آزمایش‌های دقیق و شروع درمان‌های مورد نیاز ضروری است. ضعف عضلانی که به دلیل فتق دیسک کمر به وجود می‌آید، باید به سرعت شناسایی شده و درمان شود تا از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری شود.
۷. احساس سوزن‌سوزن شدن، درد یا سوزش در منطقه آسیب‌دیده
در نهایت، احساس سوزن‌سوزن شدن، درد یا سوزش در ناحیه آسیب‌دیده، یکی دیگر از علائم شایع فتق دیسک کمر است. این احساسات می‌تواند در نواحی مختلفی از کمر، باسن یا پاها احساس شود و به دلیل تحریک عصب‌ها و اختلال در انتقال سیگنال‌های عصبی به وجود آید. این نوع درد ممکن است شبیه به درد تیرکشیدن یا سوزن‌سوزن شدن باشد که به شدت ناراحت‌کننده است.
این علائم می‌تواند به صورت مداوم یا متناوب رخ دهد و در طول زمان بدتر شود. برخی افراد ممکن است هنگام راه رفتن، نشستن یا حتی خوابیدن این احساسات را تجربه کنند. درمان‌های مختلفی از جمله فیزیوتراپی، داروهای ضد درد یا حتی جراحی در موارد شدید می‌تواند به کاهش این علائم کمک کند.
خلاصه
فتق دیسک کمر یکی از بیماری‌های ستون فقرات است. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که دیسک‌های بین مهره‌ها پاره شده و هسته ژلاتینی آن‌ها به بیرون نشت می‌کند، فشار به اعصاب اطراف را ایجاد کرده و علائمی مانند درد، بی‌حسی، ضعف عضلانی و احساس سوزش را به همراه دارد. علائم فتق دیسک کمر معمولاً در نواحی کمر، باسن و پاها احساس می‌شود و می‌تواند با حرکات خاص یا در شب‌ها تشدید شود. درد رادیکولار، ضعف عضلانی، بی‌حسی و سوزن‌سوزن شدن از جمله نشانه‌های شایع این وضعیت هستند.
